Onderwijsdata gebruiken

Verschenen op Ouders & Onderwijs

Het artikel over de Nieuwe School van Diederik Samsom en Erik van ’t Zelfde deed de nodige stof opwaaien. Erik van ’t Zelfde is de directeur van een zeer succesvolle school, de Hugo de Groot in Rotterdam. Reden om eens te kijken bij de openbare data die voor iedere geïnteresseerde te vinden is op www.scholenopdekaart.nl. 

Deze data zijn door ouders te gebruiken om een keuze te kunnen maken tussen verschillende scholen.  Naast een schoolbezoek (liefst buiten de open dagen om als de school in “normaal” bedrijf is) en de informatie uit de schoolgids geeft dit een goede indicatie van de school.

Hugo de Groot

De Hugo de Groot heeft extreem hoge resultaten op de examens voor alle niveaus. Het is dan, als koude-grond-data-analist goed om te kijken of die resultaten de hele school doorgaan.

Het kan namelijk zijn dat de hoge examenresultaten het gevolg zijn van een scherpe voorselectie in het pre-examenjaar. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het percentage kinderen dat niet ononderbroken de bovenbouw doorloopt. Als dat hoog is (dus als er veel kinderen blijven zitten) kunnen de examenresultaten hoog zijn: de goeden gaan immers door.

De schoolloopbaan in de onderbouw is te vinden op Scholen-op-de-kaart. Ook daar gaat het om het cijfer van ononderbroken de onderbouw doorkomen. Als veel kinderen zonder zittenblijven de onderbouw doorkomen kan dit betekenen dat de selectie aan de poort (bij aanmelding) hoog is, of dat zittenblijven verboden is: als een kind niet voldoet aan de eisen om te worden bevorderd stroomt het af naar een lager niveau.

Bij de Hugo de Groot is alles, wat de data betreft, dik in orde. Er is niet alleen een extreem hoog examenresultaat: de resultaten zijn ook hoog in de doorstroom en de loopbaan van de kinderen. Dit zou dus zomaar een echt goede school kunnen zijn. Een school waar het zelfvertrouwen dat Erik van ’t Zelfde uitstraalt, goede gevolgen heeft voor het onderwijsteam en daarmee ook voor de kinderen die zijn school bezoeken.

Adder onder het gras

Er zit bij de onderwijsdata een adder onder het gras: van geen enkele school zijn de absolute leerlinggegevens beschikbaar. Die zijn nodig om zicht te krijgen op het aantal afstromers of uitstromers. Hoeveel kinderen beginnen aan een school en hoeveel komen er aan de eindstreep? En wat gebeurt er met de kinderen die de school verlaten? Waar gaan die naar toe?

Andere cijfers van het ministerie (onderwijs in cijfers) zijn wel te vinden, maar die zijn niet goed herleidbaar tot individuele scholen.

Inzicht in data

Voor ouders biedt Scholen-op-de-kaart dus een gedeeltelijke inkijk in de resultaten van scholen. Daarbij is het voor ouders belangrijk te weten wat ze willen voor hun kinderen.

  • Wilt u een school waar uw kind de kans krijgt, ook als het niet allemaal meteen lukt, maar wel de mogelijkheid houdt om door te gaan op de ingeslagen weg? Dan zou een school met iets lagere examenresultaten en een beperkte doorstroom zomaar geschikt kunnen zijn. Daar immers doen meer leerlingen mee aan het eindexamen dan er uiteindelijk slagen. Er krijgen er dus veel de kans.
  • Wilt u een school waar de resultaten gegarandeerd zijn? Kies dan een school met goede resultaten en bedenk dat dat niets zegt over het eindniveau van uw kind. Uw kind kan onderweg gemakkelijk struikelen en één of zelfs twee niveaus lager terecht komen. Dàar heeft het dan wel een bijna gegarandeerd resultaat.

Disclaimer

Data zeggen niet alles over de kwaliteit van het onderwijs. Bij scholen gaat het naast de wijze waarop ze kinderen kansen geven en zelf risico’s nemen ook om de kwaliteit van het onderwijs. Die is voor een goede lezer te vinden op de site van de onderwijsinspectie (en via een tabblad bij Scholen-op-de-kaart). Ook hier geldt dat cijfers en data niet alles zeggen. Een school leren kennen door alleen de data over die school is, met de beperkte beschikbaarheid van data, nu nog niet mogelijk.

Schoolbezoek

Er gaat niets boven een schoolbezoek, om te kijken of uw kind past bij de cultuur op die school. Daarbij kunt u immers zelf ook letten op hele specifieke zaken. Scholen-op-de-kaart is steeds in ontwikkeling en er komt steeds meer informatie beschikbaar. Hoe meer informatie beschikbaar komt en  hoe beter ook de data in hun context te presenteren zijn hoe bruikbaarder scholen-op-de-kaart zal worden.