Acceptatie of de kunst van het loslaten

Voor veel mensen is het lastig om zaken te kunnen accepteren. Zeker wanneer dat gaat om zaken die het dagelijks leven beïnvloeden zoals verlies van lichamelijke functies of het verlies van dierbaren. We verwachten allemaal dat we een leven zonder teleurstelling en ergernis kunnen leven. Het valt dan ook niet mee als je toch teleurstelling en ergernis meemaakt.
Iedereen kan leren accepteren. Hier probeer ik te verduidelijken hoe je daarmee een begin kunt maken. Je zult merken dat het gemakkelijker gezegd dan gedaan is.[1]

Vooraf:
Bij alles gaat het altijd om de gemakkelijkste weg. Er zijn regels en er zijn olifantenpaadjes. Regels vertellen hoe het hoort, waar je hoort te lopen en hoe je je hoort te gedragen. Regels zijn dus de trottoirs en de paden die bedacht zijn om te gebruiken.
Olifantenpaadjes wijzen je echter de weg in de dagelijkse praktijk. Ze zijn gemakkelijker, sneller en verlopen soepeler. In alle menselijk processen zijn er regels te bedenken, maar gaat het uiteindelijk om de praktische toepassing. Bij die toepassing kunnen olifantenpaadjes je van dienst zijn. Bij acceptatie geldt als regel dat je dat moet doen wat werkt. Olifantenpaadjes dus.

Dan:
Hoe pak je dat accepteren nu aan? Welke dingen moet je doen, of belangrijker nog, nalaten om je acceptatieproces een handje te helpen. Acceptatie ging toch ook om loslaten?
Hoe zorg je voor voldoende psychische flexibiliteit en een houding waarbij je kunt meebewegen op de golven van je leven vanuit een diepe aanvaarding van alle dingen die in je lichaam en om je heen gebeuren?

Acceptance and Commitment Therapy (ACT) gaat over meer dan alleen maar acceptatie. Daarvoor zijn nog een aantal factoren van belang. Naast acceptatie zijn dat:
– het feit dat je keuze hebt om je gedachten wel of niet te volgen.
– aandachtig leven, mild zijn naar jezelf en naar de dingen om je heen
– naar jezelf kunnen kijken
– die dingen doen die werkelijk van belang zijn voor jezelf
– je waarden kennen

Er zijn rijtjes te bedenken van zaken die belangrijk zijn bij het werken aan acceptatie. Voor dit onderstaande rijtje heb ik me gebaseerd op het eerder aangehaalde artikel uit PsychologieMagazine.

Leer te lijden: je zult afstand moeten nemen van het idee dat iedereen, overal gelukkig zou moeten kunnen zijn. Leven is een samenspel van leuke en vervelende dingen. Van lijden dus. Ergernis en boosheid zijn deel van het leven. Positief denken? Bestaat niet. En het is ook nog eens gevaarlijk!
Confronteer je angsten: weet wat je vermijdt en waarom je dat vermijdt. Zorg voor een ruim gedragsrepertoire. Hoewel het logisch lijkt nare situaties te vermijden zorgt het namelijk ook voor het beperken van de mogelijkheden die je hebt. En veel situaties die je vermijdt zijn misschien wel helemaal het vermijden niet waard.
Richt je op de feiten: de mens heeft de neiging om onheil uit te vergroten en met taal, gedachten, verwachtingen te verergeren. Een kleinigheid die misgaat wordt zo al snel een ramp. De wet van Murphy is een beschrijving van dit psychologisch fenomeen. Alles wat je aandacht geeft groeit.
Vernietig je controlestrategieën: dit sluit nauw aan bij punt 2. Controlestrategieën helpen je de waarheid te vermijden. Onzekerheid maskeer je met assertiviteit (of agressiviteit). Weinig zelfvertrouwen maskeer je door te doen wat anderen van je verwachten (en waar je goedkeuring voor krijgt). Streef naar wat ze in ACT creatieve hopeloosheid noemen. Als je erkent dat je trucs niet werken ontstaat er ruimte voor nieuw gedrag.
Observeer je gevoelens: Wanneer je angstig wordt of je gaat ergeren is er altijd een gebeurtenis waaraan je zou kunnen adresseren (die vervelende mevrouw die voorkroop bij de bakker bijvoorbeeld). Waar je echter last van hebt is het gevoel dat het bij je oproept. Observeer dat gevoel en bekijk het met een andere blik. Streef naar wat ze mindfulness noemen. Door mindfulness te beoefenen wordt het mogelijk de werkelijkheid te aanvaarden en bewust aandacht te geven aan jezelf en alles om je heen.
Concentreer je op je doelen: Vraag jezelf wat in jouw leven zin geeft. Wat is voor jou echt waardevol en mag dus ook moeite kosten. Zet je in voor de dingen die je kunt veranderen en accepteer wat niet te veranderen valt. Committeer je aan je waarden. Ook al heb je angst, ga stug op je doel af. Keuzes kun je toch niet vermijden: niet kiezen is ook een keuze.
Heb mededogen: probeer je te verplaatsen in anderen. Misschien heeft die mevrouw bij de bakker wel enorme haast. Een beetje empathie laat woede of irritatie vaak als sneeuw voor de zon verdwijnen. Verwondering is een emotie die nauw verwant is aan irritatie. Weet dat je daarin de keuze hebt.

Slot
Dit artikel heeft geenszins de bedoeling om compleet te zijn. De toegevoegde links in het artikel en in de voetnoot staan er dan ook niet voor niets. Het doel was een aanzet te geven tot bezig zijn met acceptatie en ik hoop dat er zaken in staan waarmee je je voordeel kunt doen. Mocht je echter grote bezwaren hebben met de dingen die hier zijn beschreven dan hoor ik dat uiteraard ook graag!