Niets mis mee. Of toch?
Het is hip momenteel: overal worden ervaringsdeskundigen of de doelgroep betrokken bij het maken van beleid en het meepraten over ontwikkelingen. Je kunt geen congres of bijeenkomst vinden waar niet ook een ervaringsdeskundige komt vertellen over zijn visie. Waar zit de grens aan hip?
Ik ben maatschappelijk werker. In mijn opleiding leerde ik dat ik zelf het instrument ben waarmee ik moet werken. Dat verreist zorgvuldigheid in het omgaan met jezelf en leidde tot intervisie, supervisie, zelfonderzoek en groeiend zelfinzicht. Onderweg kwam ik mijn toekomstige collega’s tegen die allemaal gelijksoortige routes liepen. Er waren veel toekomstige collega’s met ervaringen. In mijn werk kwam ik echter vooral maatschappelijk werkers tegen. De ervaringen waren niet meer op de voorgrond, maar werden onderdeel van het instrument waarmee je je werk kunt doen.
Een paar jaar later omarmde de psychiatrie de ervaringsdeskundigen. Waar je bij maatschappelijk werkers niet kunt zien of ze ervaringsdeskundig zijn werd er in de psychiatrie gelabeld wie er ervaringsdeskundig was. Daarmee ontstond een scheidslijn tussen professionals en ervaringsdeskundigen. Voor de financiering is dat handig, maar of dat zo handig is voor de ervaringsdeskundigen?
Persoonlijke ervaringen staan namelijk niet alleen centraal in het werk, ze worden ook actief benoemd. Daarmee worden ze onderdeel van de beroepsidentiteit van de ervaringsdeskundigen. Zeker in werk waarbij je jezelf als instrument kunt beschouwen heeft dat risico’s in zich. Het kan namelijk ook onderdeel worden van je eigen identiteit. De beroepsidentiteit valt namelijk nogal samen met de gehele identiteit en kan er niet los van staan.
Uit de zorg voor ervaringsdeskundigen en hun identiteitsontwikkeling zou ik hen een volgende ontwikkelstap toewensen. Eigenlijk zoals we in het maatschappelijk werk al gewend zijn (maar dat misschien wel wat bewuster moeten maken): werk je ervaringen uit (in intervisie, supervisie, zelfonderzoek en zelfinzicht) en ga dan gewoon aan het werk. Zoek je rol in de sector waar je wilt werken vanuit de met ervaringen doorspekte deskundigheid die je meebrengt en voorkom inzet op ervaringsdeskundigheid. Er zit namelijk een grens aan hip.
