Verschenen op ouderonderwijs.nl
Ouders hebben altijd gelijk! Ook als het niet zo is. Het staat geschreven op een flap-over bij Ouders & Onderwijs en staat er al een tijdje. Het is het meest simpele uitgangspunt voor het werken met ouders in situaties waar hun kinderen in de knel komen. Het roept meteen ook reacties op. Hoezo? Hebben ouders altijd gelijk? Ze kunnen er toch naast zitten?
Als kinderen in de knel komen hebben ouders er als geen ander belang bij dat er een oplossing komt. Het zijn immers hun kinderen. Als geen ander zullen ze daarom ook in staat zijn om de geboden oplossingen te kunnen beoordelen. Gaat het werken? Is dit voor mijn kind in deze situatie op dit moment de goede oplossing? Snap ik de oplossing? Kan ik de oplossing (helpen) uitvoeren?
Zone van de naaste ontwikkeling
Net als kinderen kennen ouders ook een “zone van de naaste ontwikkeling”. Dat is het gebied buiten hun comfortzone waar ze, met hulp van anderen, best wat nieuws willen proberen. Als professionals met hun oplossingen verder dan de zone van de naaste ontwikkeling reiken zullen ouders in de weerstand gaan. En terecht! Een oplossing die (nog) niet bereikbaar is voelt onveilig en schreeuwt om een afwerende en (gezins)beschermende reactie.
Professionals moeten dus aansluiten bij die “zone van de naaste ontwikkeling”. Dat betekent investeren in de relatie. Weten waar de ouder zich comfortabel bij voelt en wat de mogelijkheden zijn om dingen te veranderen in de huidige situatie. Ouders wennen, net als gewone mensen, gemakkelijk aan situaties die eigenlijk best beter zouden kunnen. We zagen het in de Staat van de Ouder aan de reactie op schooltijden: het zou wel anders mogen, het zou op een andere manier zelfs handiger zijn, maar het is ook wel best zo.
Ouders zitten, net als alle mensen, graag in hun comfortzone. Ouders van zorgintensieve kinderen kennen allemaal de ervaring met professionals die, vanuit hun deskundigheid, met betere oplossingen komen. Die professionals hebben, in hun deskundigheid, ook gelijk. Er zijn vast betere oplossingen. Het is wel de vraag of ze haalbaar zijn. In deze situatie, met dit kind, deze ouders en op dit moment in deze comfortzone. Ook die inschatting mag van professionals verwacht worden. De inschatting of ouders er aan toe zijn hun comfortzone te verlaten en te zien welke gebieden van de naaste ontwikkeling verkend kunnen worden.
De verandertheorie van de ouders is het uitgangspunt
“De verandertheorie van de ouders is het uitgangspunt”, schreef iemand onder “De ouder heeft gelijk! Ook als het niet zo is” bij Ouders & Onderwijs op de flap-over. We hebben het laten staan. Het klopt namelijk en biedt professionals een uitleg van het gelijk van ouders. De situatie van kinderen verander je alleen als je uitgaat van de verandertheorie van de ouders. Die heb je namelijk nodig bij elke oplossing. Zelfs dwangmaatregelen werken niet zonder dat het aansluit bij de verandertheorie van de ouders.
De beste oplossing is een haalbare oplossing
Sterker nog. Elke professional kan zich laten vervangen. Ouders nooit. De constante factor in het leven van een kind is de ouder. Het is goed voor professionals om dat steeds weer te beseffen. Aansluiten bij ouders zorgt voor vertrouwen in de relatie en voor meer kans op succes. Professioneel gezien levert dat misschien niet de allerbeste oplossing op, maar wel de best haalbare. En de best haalbare oplossing is misschien wel de allerbeste.
