In traditionele organisaties is iemand de baas. De meeste organisaties zijn nog traditioneel van aard. Het moeilijkste aan organiseren is iedereen die je nodig hebt mee te krijgen. Achter je doelstellingen te krijgen. Bij beginnende organisaties lijkt dat vanzelfsprekend. Je begint een organisatie, zoekt de mensen uit die achter je doelstellingen staan en de organisatie is geboren.
Niets is minder waar. In ieder samenwerkingsverband van mensen (of dat nu een organisatie, een klas, een vereniging is) heb je verschillende rollen nodig die bezet moeten worden. Er zijn volgers, klapvee, critici, narren en er is de werkvloerguerrilla.
In iedere organisatie heb je mensen die je tot de werkvloerguerrilla kunt rekenen. Zij zijn het die de regels aan de laars lappen, hun eigen weg gaan en daarmee nieuwe paden banen. Soms paden die niet begaanbaar zijn. Dat is nu eenmaal de aard van de werkvloerguerrilla.
Een gebruikelijke reactie op werkvloerguerrilla is het elimineren ervan. Zorgen dat ze niet meespreken, niet uitgenodigd worden, op ‘outplacement’ gezet worden. Het lastige is alleen dat groepen altijd hetzelfde zijn ingedeeld. De werkvloerguerrilla hoort dan ook niet bij personen, maar is een wetmatigheid aan groepen. Als je de huidige werkvloerguerrilla elimineert zal er een nieuwe opstaan. Bovendien lukt het niet om op de gebruikelijke wijze te handelen. Kern van handelen van de werkvloerguerrilla is namelijk dat het zich ontrekt aan de Gebruikelijke Wijze.
Beter is het te dealen met deze groep. Zorg dat ze een functionaliteit krijgen en zorg dat je de weerstand die je bij ze ervaart gaat beschouwen als betrokkenheid. Het behoren tot deze groep is namelijk geen pretje. Het is honderd keer gemakkelijker om te volgen, te applaudisseren op de goede momenten en blij te zijn met je kerstpakket dan altijd maar kritisch, grensopzoekend- en overschrijdend en anders dan anderen.
De werkvloerguerrilla kan je de weg wijzen naar de toekomst, kan je gids zijn door het struikgewas aan de randen van je organisatie, kan je op omissies wijzen in je reglementen. Zoals internetbedrijven hackers inhuren om de systemen veilig te krijgen zou je de werkvloerguerrilla kunnen vragen je organisatie in de gaten te houden. Waar zitten de gaten, de lekken en de mogelijkheden om af te wijken. Waarschijnlijk niemand die je dat beter kan vertellen dan de werkvloerguerrilla.
